Beschrijvingen schilderijen - I Works
Vulnerability and Trust  maakt deel uit van een serie  schilderijen waarin menselijke kwetsbaarheid, afhankelijkheid en vertrouwen de belangrijkste trefwoorden zijn. Ik tracht met mijn werk inzichten uit de hedendaagse psychologie te  verbeelden. Aansluitend bij expressionistische en neo-  expressionistische tradities in de schilderkunst worden met  directe maar poëtische zachtheid de fragiliteit als deel van het menselijk leven  centraal gesteld. Ik ben daarbij zoekend om  op de juiste manier die kwetsbaarheid te laten zien.  Uitgangspunt is dat leven en kwetsbaar zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden  zijn en, hoe paradoxaal ook, die  kwetsbaarheid juist de grootste kracht kan zijn. Met  Vulnerability and Trust  verbeeld ik het dilemma dat enerzijds  de behoefte aan bescherming en het zich toevertrouwen aan de ander de broosheid van het bestaan kunnen verhogen door  afhankelijkheid toe te laten, en anderzijds dit vertrouwen op  de ander versterkend kan werken. Vertrouwen is dapper  genoeg zijn om je over te geven aan de ander en de eigen  kwetsbaarheid te accepteren. Deze boodschap wordt kracht  bijgezet doordat in Vulnerability and Trust  de ander een dierlijk wezen is, groot en ondefinieerbaar. De aanwezigheid van het  fantasiebeest representeert een ander belangrijk thema in mijn werk de vervaging van de grenzen tussen de realiteit en het  onwerkelijke. De hoofdkleuren, de aardkleur gele oker en het violet, de kleur van hoop en geloof, weerspiegelen deze  spanning tussen het tastbare en het mysterie.  De eerste kleur,  overheersend aan de onderkant van het schilderij, staat voor  de geworpenheid van het hier-en-nu, het purperen violet aan  de bovenkant vertegenwoordigt het ontwerpen van de  toekomst, de dromen. Mouthpiece maakt deel uit van een serie schilderijen waarin belemmering op enigerlei wijze een centrale plaats inneemt. Belemmeringen kunnen externe oorzaken hebben of van binnenuit komen, door lichamelijke tekortkomingen of eigen emoties, wensen en verlangens. Menselijke mogelijkheden en tekorten zijn hoofdthema’s in mijn werk. Aansluitend bij expressionistische tradities in de schilderkunst en recente inzichten in de psychologie van persoonlijkheid en menselijke relaties worden met directe maar poëtische zachtheid het niet-kunnen, niet-mogen, niet-willen of niet- durven van mensen ontmaskerd. Het schilderij Mouthpiece gaat in essentie over persoonlijkheid en sociaal gedrag en wil in herkenbare vormen de menselijke problematiek van de dwaaltocht in het complexe labyrint van de eigen persoonlijkheid tonen. Het woord ‘persoonlijkheid’ is afgeleid van ‘persona’, Latijns voor ‘masker’. In het theater worden op het toneel maskers gebruikt om de identiteit van de speler zeker te stellen. In het dagelijkse leven weerspiegelen ze echter niet zelden een onzekere identiteit en verbergen ze innerlijke polariteiten, verdedigingsmuren en angsten. Onzekerheid over de eigen identiteit bemoeilijkt de ontmoeting met anderen en blokkeert een ontmoeting met zichzelf. Ik laat in Mouthpiece  onzekerheid bestaan over het soort ontmoeting. Mouthpiece  verbeeldt de dwingendheid van menselijke relaties. Ogenschijnlijk krijgt de ander hier niet de vrijheid om te zeggen wat zij/hij zeggen wil, maar dient zij/hij in het gareel te worden gehouden. Wat niet mag klinken moet gedempd. Mouthpiece gaat over de stem ontnemen, de woorden afpakken. Het schilderij heeft echter een open karakter dat veel vragen openhoudt. Is de afgebeelde belemmering in wezen onderdrukking en beknotting, of juist bescherming? Wordt het verklappen van een geheim nog net voorkomen of wordt tegenspraak in de kiem gesmoord. Is de ander een bestaand iemand, een hallucinatie of een zichtbare innerlijke gesprekspartner en al te loslippig alter ego? Wie is er bang? En waarvoor? De antwoorden zijn niet eenduidig te geven. Welke interpretatie gekozen wordt is in belangrijke mate afhankelijk van de persoonlijkheid van de kijker. Als zodanig is Mouthpiece een projectietest. Kruisafneming, bewening en graflegging van de dode Christus zijn door de eeuwen heen ‘onsterfelijke’ thema’s in de beeldende kunst. Meestentijds in uiterst theatrale composities en met een herkenbare situering van plaats en tijd: Golgotha, de middag van Goede Vrijdag. Ook de hoofdrolspelers, naast het levenloze lichaam, zijn met naam en toenaam bekend. Herkenbaar zijn Jozef van Arimatea, Nikodemus, Maria, Maria Magdalena en de apostel Johannes. Hartverscheurend rouwbeklag en de jammerklachten van nabestaanden na natuurrampen of oorlogshandelingen zijn eveneens hoofdthema’s in de fotografie en prominent aanwezig in World Press fotocompetities. De namen van slachtoffers en nabestaanden worden echter zelden bekend en, als ze al vermeld worden, weer snel vergeten. Het schilderij Lamentation plaatst het getormenteerde lichaam van Jezus nadrukkelijk in een onbestendige, diffuse omgeving. Het zou overal kunnen zijn. Ook de aanwezigen zijn anonieme personages. Het zou iedereen kunnen zijn. Door deze verbreding en veralgemenisering wordt  het tafereel van veraf dichterbij gehaald, wordt de verleden tijd de tegenwoordige,  krijgt wat achter ons ligt toekomst. Doordat de personages bij de dode geen gezicht hebben,  wordt de eenzaamheid van de dood extra beklemtoond en  de beklemmendheid van het gebeuren geaccentueerd. Lamentation doet daardoor een direct beroep op de emotie van de kijker.
© guus van heck 2014
Home Nieuws Exposities Work Galerie Contact Blog Over